Sprawdź jaki masz archetyp i buduj markę świadomie

Pojęcie archetypów do psychologii wprowadził Carl Gustaw Jung. Szwajcarski psychiatra zdefiniował archetypy jako wysoko rozwinięte elementy nieświadomości zbiorowej, pewne uniwersalne, archaiczne wzory, symbole i obrazy, które jako ludzkość rozpoznajemy w otaczającym nas świecie. Uważał, że istotną rzeczą jest doświadczenie archetypowe, czyli nawiązanie osobistej i pełnej znaczenia relacji z własną nieświadomością. Kiedy człowiek przeżywa w ten sposób swoje życie wewnętrzne, zyskuje solidny fundament poczucia własnej wartości, ponieważ już wie „kim jest” i tą prawdę znajduje w sobie. Przestaje o to pytać innych.

Od archetypu do archetypu marki

Joseph Campbell – badacz i pisarz studiując najbardziej znane mity, doszedł do wniosku, że łączy je wszystkie ten sam schemat. Zawsze główny bohater odbywa podróż, wychodzi ze sfery bezpieczeństwa czy komfortu, przechodzi inicjację i powraca do świata inny, odmieniony z nową tożsamością. Najlepsze hollywoodzkie produkcje są wzorowane właśnie na tym modelu.

Jednak to praca Margaret Mark i Carol S. Pearson sprawiła, że pojęcie archetypu zyskało nowe znaczenie w dziedzinie budowania marki. W 2001 r autorzy wypuścili na rynek  najbardziej popularną pozycję w tej dziedzinie pt.:”Hero and the Outlaw: Building Extraordinary Brands Through the Power of Archetypes”. Jest to dogłębne źródło wiedzy o możliwości wykorzystania teorii archetypów w brandingu.

Teoria archetypów

Zdaniem Mark i Pearson w czasach dużej konkurencji, teoria archetypów może więc służyć jako kompas w brandingu, pozwala odkryć i rozwijać tożsamość marki tak, by wydobyć to, co najlepsze, najbardziej znaczące i motywujące w jej przesłaniu. Marka komunikuje się z odbiorcą w sposób celowy i odwołuje się do solidnego fundamentu, pokazując unikalną wartość, odwołuje się do potrzeb, które tkwią głęboko w nas. Firmy nie tylko oferują produkty, ale poprzez zarządzanie marką wzbogacają  codzienne życie klienta o wartościowe doświadczenie. Doświadczenie, które znaczy coś więcej.

12 archetypów

Mędrzec (Guru) – posiada rozległą wiedzę i doświadczenie. Jego misją jest przekazanie wiedzy, lubi edukować, odkrywa prawdę za pomocą konkretnych faktów. Jest mentorem, nauczycielem. Chętnie dzieli się swoją wiedzą. Występuje często z pozycji tego, który wie lepiej. Przekazuje wiedzę korzystając z zestawień, analiz i raportów. Jest obiektywny. Mędrzec, dzięki posiadanej mądrości pozwala innym lepiej zrozumieć świat i podejmować bardziej przemyślane decyzje.

Przykładowe marki: CNN, HARVARD, IBM, STEPHEN HAWKING, ALBERT EINSTEIN, MARIE CURIE – SKŁODOWSKA

Władca – dominuje, posiada autorytet, lider, przywódca. Cechuje go jakość, klasa, prestiż czy wysoki status. Stoi na straży istniejącego porządku. Wykorzystuje władzę w zarządzaniu innymi. Dodatkowo bardzo ważne jest dla niego bezpieczeństwo, tych za których odpowiada. Nie znosi sprzeciwu, nadaje role, koordynuje działania, kontroluje. Sprawiedliwie wydaje sądy.

Przykładowe marki: ROLEX, MERCEDES, MICROSOFT

Czarodziej – przenosi odbiorcę w inny, magiczny i lepszy  świat. Cechuje go intuicja, przemiana, wizjonerstwo. Myśli pozytywnie, wierzy w tajemniczą moc, potrafi oczarować opowieścią. Pomaga innym w przemianie dzięki prostym  modyfikacjom. Od Mędrca różni go większe skupienie na działaniu. Archetyp Czarodzieja jest odpowiedni dla marek technologicznych i takich, których ważnym elementem jest wymiar psychologiczny lub duchowy.

Przykładowe marki: WALT DISNEY, RED BULL, AXE, X BOX, STEVEN SPIELBERG, HARRY POTTER.

Niewinny – to idealista, czysty i szczery. Wierzy, że może zmienić świat na lepszy. Broni swoich ideałów i wartości. Może być postrzegany jako dziecięco naiwny. Marki o takim archetypie skupiają się wokół dobra. Są transparentne w swoich działaniach i tworzą wizerunek idealnej firmy, cechuje je dobroć, otwartość czy uczciwość.

Przykładowe marki: DOVE, SHISEIDO, RAFAELLO, MATKA TERESA, MAHATMA GANDHI

Towarzysz to zwykły gość – zawsze blisko drugiego człowieka, możesz liczyć na jego pomoc. Cechuje go życzliwość, uprzejmość, skromność. Jest przekonany, że wszyscy są równi.Rozumie i wspiera, radzi. Członek grupy. Archetyp ten jest dobry dla marek, które reprezentują produkty codziennego użytku o niewygórowanych cenach.

Przykładowe marki: IKEA, VW, LIDL, KASIA BUJAKIEWICZ, EWA CHODAKOWSKA, KSIĘŻNA DIANA.

Opiekun – to empatyczny, troskliwy i uważny na innych. Służy zarówno słowem, jak i działaniem. Daje poczucie bezpieczeństwa, jest strażnikiem, który ochrania i wspiera. Gotowy do obrony uciśnionych, wtedy jest stanowczy. Cechują go rodzicielskie uczucia i instynkty, troska czy gotowość do poświęceń. Taki archetyp jest odpowiedni dla firm rodzinnych, służby zdrowia, oferujących bezpieczeństwo. Archetyp ten w oczywisty wręcz sposób pasuje do marek oferujących produkty medyczne, zdrowotne i pielęgnacyjne

Przykładowe marki: UNICEF, PAMPERS, VOLVO, ANNA DYMNA, ANGELINIE JOLIE.

Odkrywca – poszukuje nowych wyzwań, podróżnik. Uwielbia zmiany i odkrywanie nowych rzeczy. Cechuje go otwartość, niezależność, ciekawość oraz odwaga. Zamiłowanie do ryzyka i zwalczanie nudy to jego misja. Nie boi się zmian. Dla niego każda zmiana daje nowe możliwości i nową jakość. Odkrywca jest indywidualistą. Jego naturalnym środowiskiem są otwarte przestrzenie, las i góry, stąd idealnie pasuje do marek, które pozwalają poczuć się wolnym i wyrazić siebie

Przykładowe marki: NATIONAL GEOGRAPHIC, KAMIS, STARBUCKS, KRZYSZTOF KOLUMB, AMAZON

Błazen – Klaun, wesołek. Jego największym celem jest bawić innych. Ma poczucie humoru, zachęca by oderwać się od szarości i codzienności. Cechuje go radość życia, żart, zabawa i płatanie figli. Jest inteligentny, błyskotliwy. Czasem posuwa się do ironii. W ten też sposób buduje relacje z odbiorcami.

Przykładowe marki: FANTA, M&M’S, SZYMON MAJEWSKI, PEPSI, ROBIN WILLIAMS

Kochanka – ceni sobie piękno i luksus. Miłość jest dla niej bardzo ważna. Cechuje ją intymność. Nazywany jest też Wielbicielem. Często uwodzicielski. Przyjemność i doznania ponad wszystko. Wielbiciel to archetyp typowy dla marek kosmetycznych, jubilerskich i modowych, ale mogą się nim posługiwać także marki win czy oferujące ekskluzywną żywność. Marki o takim archetypie są zmysłowe, seksowne, namiętne.

Przykładowe marki: MAGNUM, VICTORIA SECRET, WEDEL, MADONNA

Bohater – staje w obronie potrzebujących, posiada supermoce, to typ wojownika, który najlepiej czuje się w ciągłej walce, a jego przeciwnikiem są trudności i przeciwności losu. Cechuje go odwaga, siła, zwyciężanie. Pociąga za sobą ludzi dając przykład. Zwyciężać może każdy, nawet początkujący sportowiec. Ostatecznie chodzi o pokonywanie własnych słabości, o czym przypomina  hasło „Just do it”.

Przykładowe marki: NIKE, ADIDAS, BARACK OBAMA

Buntownik –  uważa, że zasady są po to, by je łamać. W odróżnieniu do Bohatera nie przywiązuje tak dużej wagi do relacji z innymi ludźmi. Jego drugie imię: Rewolucjonista, podważa ustalony porządek i status quo, nie godzi się na to co jest i pragnie zmian. Bywa niepoprawny i zadziorny. W swoich działaniach prowokuje i atakuje po to aby uzyskać wolność, swobodę czy niezależność. Zadaje niewygodne pytania, krytykuje, ośmiesza.  Jest gotów walczyć za swoje ideały i przekonania.

Przykładowe marki: MTV, DIESEL, HARLEY DAVIDSON, APPLE, DODA

Twórca – inicjator, wizjoner, kreator. Najważniejsze jest dla niego wyrażanie siebie. To co lubi to różnorodność i duży wybór. Odczuwa potrzebę tworzenia, poszukuje nowej jakości i estetyki. Cechuje go zamiłowanie do piękna, kreatywność i innowacja. Nie myśli standardowo, łączy różne dziedziny. Twórca ma artystyczną duszę, ale często jest też przedsiębiorcą lub innowatorem. Wierzy, że jeśli coś jesteśmy w stanie sobie wyobrazić, możemy to też stworzyć

Przykładowe marki: LEGO, GOOGLE

Budowanie marki w oparciu o wybrany archetyp pozwala na świadome podejmowanie decyzji, odpowiada na pytanie dlaczego powinniśmy komunikować i tworzyć strategie marketingową. Archetypy są ułatwieniem i wskazują kierunki w komunikacji, rodzaj przekazów, zachowania, styl, kolorystykę, symbole. Funkcjonują w naszych umysłach jako wzorce osobowości. Odgrywają ważną rolę w świadomym kształtowaniu wizerunku zarówno marki osobistej, jak i marek w znaczeniu ogólnym. Przekazy marketingowe wielkich graczy wykorzystują archetypy we własnych komunikatach i nadają nowy kierunek.

Jeżeli chcesz wybrać własny archetyp i świadomie budować markę, zapraszamy na konsultacje.