Komunikacja oparta na modelu DISC

Prawidłowe komunikowanie się jest niezwykle ważne. Codziennie rozmawiamy z wieloma osobami. Mamy nadzieję, że przekazywane przez nas informacje i nasze intencje są prawidłowo interpretowane. Jednak podczas rozmów z niektórymi ludźmi, możemy odnosić wrażenie, że kompletnie się nie rozumiemy,  jakbyśmy rozmawiali w obcym, nieznanym języku, na zupełnie innych płaszczyznach. Nasze intencje są inaczej odbierane.

Nieporozumienia i sytuacje konfliktowe uświadamiają nam, że komunikowanie się nie jest wcale  łatwe i wymaga ciągłego doskonalenia. Kontakt może utrudniać również niepełnosprawność, która dotyczy fizycznych i psychicznych ograniczeń. Na prawidłową komunikację wpływa również nasza kondycja psychiczna i emocjonalna. Prognozy Światowej Organizacji Zdrowia mówią o eskalacji problemu zaburzeń psychicznych. Wzrasta też w naszym społeczeństwie liczba osób z niepełnosprawnościami. Natomiast szereg trudności międzyludzkich wynika przede wszystkim z różnic w poglądach i wartościach, w funkcjonujących w społeczeństwie stereotypach i przede wszystkim z różnic indywidualnych.

Co mówi nauka?

Na szczęście nauka przychodzi nam z pomocą. Wspomniane różnice indywidualne fascynowały już Hipokratesa (V wieku p.n.e), który porównał naturę człowieka do czterech podstawowych soków w organizmie człowieka. Słynny Carl Gustaw Jung w 1920 roku podzielił zachowania ludzkie na cztery główne style, ale wypracował swoja teorię obserwując osoby zaburzone. Teorię rozwinął William Marston w 1927 roku, który zidentyfikował cztery typy i dostosował model do osób bez zaburzeń.

Jeśli chodzi o efektywną komunikację, badacze, którzy wzorowali się na Marstonie, opracowali kilka modeli zachowań. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć pewne mechanizmy i usprawnić sposób, w jaki się porozumiewamy. Chciałabym przybliżyć jeden z takich modeli, który nazywa się DISC.

Modelu DISC możemy używać do określenia stylów zachowań każdego z nas.  Jest bardzo praktyczny i można go stosować, aby lepiej się komunikować i rozumieć wzajemnie.

Co mierzy model DISC?

Model DISC identyfikuje podstawowe cztery typy zachowań w celu ułatwienia komunikacji i interakcji między ludźmi. Każdy z nas ma dostęp i używa w różnym stopniu, w swoim życiu najczęściej dwóch lub trzech stylów. Bardzo rzadko spotykamy czyste typy. Jesteśmy jednak  elastyczni i w różnych sytuacjach możemy sięgać po zasoby dostępnego nam stylu zachowania. Jednak w swojej naturze najbliższy nam będzie jeden czy dwa typy zachowania, do nich będziemy wracać, gdy będziemy pod wpływem stresu lub euforii. Wiedząc jak działa dany styl, można usprawnić swoją komunikację, zwiększyć efektywność, poprawić relacje.

Model DISC nie wartościuje, czyli nie ma gorszych i lepszych typów. Nie mówi nam, czy ktoś jest zły lub dobry, nie mierzy wiedzy i umiejętności zawodowych. Nie określa i nie analizuje pełnej osobowości człowieka, tym bardziej poziomu inteligencji. Podstawowe założenie modelu jest takie, że każdy z typów niesie ze sobą potencjał, ale i konkretne wyzwania.

Nasz styl mówi, jak się zachowujemy w pierwszym odruchu. Bada naturalne, czyli spontaniczne zachowania i preferencje zarówno w sytuacjach codziennych, jak i pod wpływem stresu. DISC określa również co nas motywuje, czego się obawiamy i jaka jest nasza wartość dla organizacji. Świadomość naszych cech daje możliwość modelowania własnych zachowań tak, by się rozwijać i być efektywniejszymi. 

TYPY ZACHOWAŃ DISC

D – Dominujący

Zachowania: próbuje dominować, przejmować kontrolę, kierować. Jest asertywny, twardy, intuicyjny, niecierpliwy, czasem niegrzeczny i szorstki. Bezpośredni, niespokojny i ruchliwy. Nie ucieka od konfliktów. Jest niezależny, skoncentrowany na sobie i lubi konkurować.

Kiedy komunikujesz się z osobą o stylu D: bądź konkretny, mów wprost, zwięźle i na temat, nie skupiaj się na szczegółach. Styl D nie czyta między wierszami, a więc nie zakładaj, że odczyta o co Ci chodzi i jak się czujesz. Nie bierz do siebie tego, co mówi „D” ponieważ rzadko zagłębia się w emocje. On chce osiągnąć konkretny cel, wykonać zadanie. Nie ma intencji, aby cię zranić.

Jak zidentyfikować taką osobę?

• Jest w ciągłym pośpiechu.
• Robi wiele rzeczy naraz.
• Jest bezpośredni, mówi co myśli.
• Wyraża swoją opinię jako fakty.
• Przerywa innym.
• Może być agresywny w stosunku do innych.
• Jest wymagający.
• Pyta: ”Co JA z tego będę miał?”.
• Łatwo się irytuje.

Obawa: porażka i utrata kontroli

Motywator: władza

Styl zarządzania: rządzi

Komunikowanie się: mówi do….

Wartość dla organizacji: osiąganie celu

I – Inicjatywno – komunikatywny

Zachowania: entuzjastyczny, otwarty, przyjazny, towarzyski, optymistyczny. Jest przekonywujący i inspirujący. Często niezorganizowany. Ma dar do motywowania innych, uwielbia dużo mówić, skupia na sobie uwagę, unika trudnych tematów i szczegółów.

Kiedy komunikujesz się z osobą w stylu I:

Aby efektywnie komunikować się z osobami o stylu I, należy przede wszystkim zadbać o swobodną, przyjazną atmosferę. Boi się utracić zainteresowanie innych, nie znosi być ignorowany oraz nie lubi nie mieć wpływu. Okazuj uznanie, nie pomijaj takiej osoby, przeznacz czas na luźną pogawędkę, nie przechodzić od razu do sedna sprawy.

Jak zidentyfikować taką osobę?

• Jest otwarty i przyjacielski.
• Dużo mówi.
• Łatwo się ekscytuje.
• Jest inspirujący.
• Nie słucha przez dłuższy okres.
• Nie skupia dostatecznie uwagi.
• Unika twardych faktów.

Obawa: odrzucenie

Motywator: uznanie

Styl zarządzania: motywuje

Komunikowanie się: rozmawia z ….

Wartość dla organizacji: praca z ludźmi i poprzez ludzi

S-Stały, bezpieczny

Zachowanie: spokojny, opanowany, ostrożny i cierpliwy. Jest dobrze zorganizowany, szczery, wzbudza zaufanie i jest dobrym słuchaczem. Może być zbyt ustępliwy, liczy się z innymi. Ma stałe wyniki, stąpa twardo po ziemi.

Kiedy komunikujesz się z osobą w stylu S:

Pamiętaj, aby rozmawiać z nią spokojnie. Dopytuj, co myśli, zbuduj zaufanie, nie dominuj. Osoby o tym stylu lubią mieć podane informacje w uporządkowany sposób. Lubią skupiać się na ludziach i  będzie dla nich ważny szacunek, praca zespołowa i równowaga. Lubią mieć zaplanowane rzeczy.

Jak zidentyfikować taką osobę?

• Jest spokojny.
• Nie ekscytuje się łatwo.
• Słucha uważnie.
• Przytakuje i łatwo akceptuje.
• Jest niewymagający.
• Ma swoją opinię, lecz nie wyraża jej publicznie.
• Jest rozważny.

Obawa: brak poczucia bezpieczeństwa

Motywator: bezpieczeństwo

Styl zarządzania: organizuje, koordynuje

Komunikowanie: słucha

Wartość dla organizacji: wspiera

C – Krytyczno – analityczny

Zachowania: Dokładny, pedantyczny, punktualny, przygotowany i logiczny. Jest zdystansowany, dyplomatyczny. Postępuje zgodnie z zasadami, jest krytyczny. Ceni porządek, skupia się na szczegółach.

Kiedy komunikujesz się z osobą w stylu C:

Komunikując się z osobą o stylu C, należy pamiętać o skupianiu się na faktach, szczegółach, danych. Zachowaj cierpliwość i unikaj raczej kontaktu fizycznego. Styl C ceni profesjonalizm, spokój w rozmowie – bez emocji i presji czasu.

Jak zidentyfikować dana osobę?

• Powściągliwy i na swój sposób nieśmiały.
• Jest cichy.
• Koncentruje się na szczegółach
• Zadaje wiele pytań.
• Studiuje uważnie specyfikacje i procedury
• Postępuje ostrożnie.
• Przygotowuje się wcześniej z danego tematu.
• Jest krytyczny, a jego krytyka opiera się na faktach, a nie na opiniach.

Obawa: konflikt i krytyka własnej pracy

Motywator: zasady i procedury

Styl zarządzania: poprzez zasady

Komunikowanie się: pisze…

Wartość dla organizacji: specjalizacja, jakość, standardy

Podsumowanie

Podejście zgodne z modelem DISC to budowanie na swoich mocnych stronach, wykorzystywanie swojego potencjału, a nie skupianie się na swoich słabościach. Wykorzystywanie swoich silnych stron jest kluczowe, ale nie należy ich nadużywać. Kiedy zalety są nadużywane, paradoksalnie stają się wadami. Wtedy możemy być nie do zniesienia dla naszego otoczenia.

Aby lepiej komunikować się z innymi, pierwszym krokiem jest poznanie własnego stylu. Następnie zrozumienie pozostałych, odmiennych od naszego zachowania to następny krok ku lepszym relacjom z ludźmi. Ważną zasadą w DISC jest traktowanie innych tak, jak oni chcą być traktowani, a nie tak, jak my chcielibyśmy być traktowani. Chodzi tutaj o uszanowanie preferencji drugiej osoby i wczucie się w jej potrzeby. Jesteśmy różnorodni, a traktowanie wszystkich tak samo jest źródłem nieporozumień.

Jeżeli jesteś ciekawy, jakim stylem jesteś - zapisz się do nas na analizę metodą DISC.

Autor:

Ewa Worotyńska Kos